ایراد مشترك عموم ایرانیان از دیدگاه صادق هدایت : 1-اکثر ما ایرانیها تخیل را به تفکر ترجیح می دهیم. ۲-اکثر مردم ما در هر شرایطی منافع شخصی خود را به منافع ملی ترجیح میدهند. ۳-با طناب مفت حاضریم خود را دار بزنیم. ۴-به بدبینی بیش از خوشبینی تمایل داریم. ۵-بیشتر نواقص را میبینیم اما در رفع آنها هیچ اقدامی نمیکنیم. ۶-در هر کاری اظهار فضل میکنیم ولی از گفتن نمی دانم شرم داریم. ۷-کلمه من را بیش از ما به کار می بریم. ۸-غالباً مهارت را به دانش ترجیح میدهیم. ۹-بیشتر در گذشته به سر میبریم تا جایی که آینده را فراموش میکنیم. ۱۰-از دوراندیشی و برنامهریزی عاجزیم و غالباً دچار روزمرگی و حل بحران هستیم. ۱۱-عقب افتادگیمان را به گردن دیگران و توطئهی آنها میاندازیم، ولی برای جبران آن قدمی بر نمیداریم. ۱۲-دائماً دیگران را نصیحت میکنیم، ولی خودمان هرگز به آنها عمل نمیکنیم. ۱۳-همیشه آخرین تصمیم را در دقیقه ۹۰ میگیریم. ۱۴-غربیها دانشمند و فیلسوف پرورش داده اند، ولی ما شاعر و فقیه! ۱۵-زمانی که ما مشغول کیمیا گری بودیم غربیها علم شیمی را گسترش دادند. ۱۶-زمانی که ما با رمل و اسطرلاب مشغول کشف احوال کواکب بودیم غربیها علم نجوم را بنا نهادند. ۱۷-هنگامی که به هدفمان نمی رسیم، آن را به حساب سرنوشت و قسمت و بدبیاری میگذاریم، ولی هرگز به تجزیه و تحلیل علل نمیپردازیم. ۱۸-غربیها اطلاعات متعارف خود را در دسترس عموم قرار میدهند، ولی ما آنها را برداشته و از همکارمان پنهان میکنیم. ۱۹-مرده هایمان را بیشتر از زنده هایمان احترام میگذاریم. ۲۰-غربیها و بعضاً دشمنان ما، ما را بهتر از خودمان میشناسند. ۲۱-در ایران کوزهگر از کوزه شکسته آب میخورد. ۲۲-فکر میکنیم با صدقه دادن خود را در مقابل اقدامات نابخردانه خود بیمه میکنیم. ۲۳-برای تصمیمگیری بعد از تمام بررسیهای ممکن آخر کار استخاره میکنیم. ۲۴-همیشه برای ما مرغ همسایه غاز است. ۲۵-به هیچ وجه انتقاد پذیر نیستیم و فکر میکنیم که کسی که عیب ما را میگوید بدخواه ماست. ۲۶-چشم دیدن افراد برتر از خودمان را نداریم. ۲۷-به هنگام مدیریت در یک سازمان زور را به درایت ترجیح میدهیم. ۲۸-وقتی پای استدلالمان می لنگد با فریاد می خواهیم طرف مقابل را قانع کنیم. ۲۹-در غالب خانوادهها فرزندان باید از والدین حساب ببرند، به جای اینکه به آنها احترام بگذ